ৰেলত উঠাৰ আগতে জানি লওক ইঞ্জিনৰ ওপৰত লিখি ৰখা সাংকেতিক আখৰ আৰু নম্বৰটো কি ? Meaning of Signs and Symbols used by Indian Railway
আপুনি সচৰাচৰ ৰেলেৰে যাত্ৰা কৰোতে মন কৰিছেনে যে ,ৰেলৰ ইঞ্জিনটোৰ ওপৰত দুটামান সংখ্যা আৰু দুটামান ইংৰাজীৰ এলফাবেট লিখা থাকে ৷আজিলৈকে হয়তো আপুনি ভবা নাই সেই কেইটাৰ অৰ্থ কি ? নিশ্চয় ৰেলবিভাগে এক গভীৰ অৰ্থৰে সৈতে সেই বিশেষ সংখ্যা তথা আখৰ কেইটা লিপি বদ্ধ কৰে ৷ জানো আহক ইয়াৰ ৰহস্য কি ? ৰেলৰ ইঞ্জিনৰ ওপৰত লিখি ৰখা এই নম্বৰ আৰু সংখ্যা সমুহৰ প্ৰতিটোৰে সুকিয়া সুকিয়া অৰ্থ থাকে ৷আজিৰ পৰা প্ৰায় ১৬৪ বছৰৰ আগতে 1853 চনৰ 16 এপ্ৰিলৰ পৰা ভাৰতত ৰেল সেৱা আৰম্ভ হৈছিল ৷ দেৰশ বছৰ পাৰহৈ যোৱাৰ পাছতো এতিয়াও আমি নাজানো ৰেলৰ ইঞ্জিনৰ ওপৰত লিখি থোৱা সংখ্যা তথা আখৰ কেইটাৰ ৰহস্য ৷
প্ৰথমতে জানি লওক সংখ্যা সমুহৰ ৰহস্য ৷
ৰেলৰ ইঞ্জিনযে দুই প্ৰকাৰৰ থাকে সেইটো আমি সকলোৱে জানো ৷ কিছুমান ইঞ্জিন দিজেলেৰে চলে আৰু কিছুমান ইলেকট্ৰিকৰ সহায়ত চলোৱা হয় ৷ ৰেলৰ ইঞ্জিনত লিখি ৰখা নম্বৰৰ পৰাই ৰেল খন দিজেলৰ নে ইলেকট্ৰিক সেয়া গম পাব পৰা হয় ৷ দ্বিতীয়তে ,এলফাবেটৰ ৰহস্য হ’ল , ভাৰতীয় ৰেল তিনি প্ৰকাৰৰ লাইনেৰে চলোৱা হয় ৷ব্ৰদগজ ,মিটাৰগজ ,আৰু নেৰ’গজ ৷ পাহাৰী এলেকাত নেৰ’গ্ৰজ লাইনৰ ব্যৱহাৰ হয় ৷ এইযে তিনি প্ৰকাৰৰ লাইন আছে তাৰে চিনাকিৰ বাবে সাংকেতিক ভাৱে একোটা আখৰ ব্যৱহাৰ কৰা দেখা যায় ৷ ব্ৰদ মানে বহল ৷বহল শব্দৰ আন এটা ইংৰাজী শব্দ ওৱাইদ ৷
সেয়ে ব্ৰদগজ লাইনত চলিব লগা ৰে’লৰ ইঞ্জিনৰ ওপৰত প্ৰথম আখৰ লিখা হয় W . W অাখৰটিয়ে wide অৰ্থাৎ বহল লাইনেৰে চলিব লগা ৰেলক বুজাই ৷ তেনেকৈ মিটাৰ জগ লাইনত চলা ৰেলক বুজাবলৈ Y নেৰ’গজ লাইনত চলা ৰেলৰ ইঞ্জিনৰ কথা বুজাবলৈ Z আখৰটো ব্যৱহাৰ কৰে ৷ঠেক ৰেলৰ আলিয়েদি যাতায়ত কৰা টয় ট্ৰেইনৰ বাবে N ব্যৱহাৰ হয় ৷ এনেদৰেই সাংকেতিক চিহ্ন ব্যৱহাৰ কৰিয়েই ৰেল সমুহৰ পৰি চালনা কৰাত সুবিধা কৰি বছৰ বছৰ ধৰি সুকলমে ৰেল বিভাগৰ কাম কাজ চলাই যাত্ৰাৰ সহায়ক হৈ জনতাক উপকৃত কৰিছে ৷
ড° জুৰী গোস্বামী