তিনি-চাৰি দশকৰ আগতে পৃথিৱীত এটা সময় আছিল, যেতিয়া ইণ্টাৰনেটৰ কোনো লেখ-জোখ নাছিল। কিন্তু আজি বেছিভাগ মানুহেই ইণ্টাৰনেট অবিহনে নিজৰ জীৱনটো কল্পনাও কৰিব নোৱাৰে। যিয়েই নহওক, কৰোনা মহামাৰীৰ এই যুগত সমগ্ৰ বিশ্বৰ বেছিভাগ কামেই ইণ্টাৰনেটৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। বুজিব যে উশাহ-নিশাহ লোৱাৰ বাবে যিদৰে বায়ুৰ প্ৰয়োজন, ঠিক তেনেদৰে দৈনন্দিন জীৱনৰ বিভিন্ন কাম-কাজ সম্পন্ন কৰাৰ বাবেও ইণ্টাৰনেটৰ প্ৰয়োজন।
বজাৰৰ পৰা যোগাযোগলৈকে উদ্যোগটোৰ এটা বৃহৎ অংশ ইণ্টাৰনেটৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। ইণ্টাৰনেটে আজি আমাৰ বহুতো সমস্যাক সহজ কৰি তুলিছে, যাৰ বাবে আমি সাধাৰণতে সকলো সহজ বুলি বিবেচনা কৰোঁ। বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৪.৭২ বিলিয়ন সক্ৰিয় ইণ্টাৰনেট ব্যৱহাৰকাৰী আছে। খোদ ভাৰততে প্ৰায় ৬২ কোটি লোক ইণ্টাৰনেটৰ সৈতে সংযুক্ত হৈ আছে।
ইণ্টাৰনেট ব্যৱস্থাটো বন্ধ হৈ গ’লে কি হ’ব ?
ইণ্টাৰনেট বহু কাৰণত ব্যাঘাত জন্মে আৰু কম সময়ৰ বাবে বন্ধ হৈ থকাৰ ফলত অৰ্থনীতি, বেংকিং ব্যৱস্থা, বিমান যাত্ৰা, ব্যৱসায়, সামাজিক জীৱন আদিত গভীৰ প্ৰভাৱ পৰে। আজি বিশ্ব অৰ্থনীতিৰ এটা বৃহৎ অংশ ইণ্টাৰনেটৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল, এনে অৱস্থাত যদি এঘণ্টাৰ বাবেও ইণ্টাৰনেট বন্ধ হৈ থাকে, তেন্তে হাজাৰ কোটি টকা হেৰাই যাব লাগিব। ব্ৰিটেইনৰ ডিজিটেল প্ৰাইভেচি এণ্ড ছিকিউৰিটি ৰিচাৰ্চ গ্ৰুপ টপ-১০ ভিপিএনৰ এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি ২০২০ চনত ইণ্টাৰনেট বন্ধ হোৱাৰ বাবে বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৪ বিলিয়ন ডলাৰ লোকচান হৈছিল।
যোৱা কিছু বছৰত ইণ্টাৰনেট বন্ধ হোৱাৰ ঘটনা বৃদ্ধি পাইছে। চলিত মাহৰ ৮ তাৰিখে হঠাতে সমগ্ৰ বিশ্বৰ হাজাৰ হাজাৰ জনপ্ৰিয় ৱেবচাইটে কাম কৰা বন্ধ কৰি দিয়ে। ইয়াৰ ভিতৰত আছিল এমাজন, নিউয়ৰ্ক টাইমছ, বিবিচি, পিনটেষ্টেৰ, দ্য ফাইনেন্সিয়েল টাইমছ, ৰেডিট, চিএনএনৰ দৰে হাজাৰ হাজাৰ ডাঙৰ আৰু বিখ্যাত চাইট। এই ৱেবচাইটবোৰ পুনৰ অনলাইনত আহিবলৈ প্ৰায় এঘণ্টা সময় লাগিল। ইণ্টাৰনেট আৰু ৱেবচাইটবোৰ পুনৰ অনলাইনত আহিছে কিন্তু এটা ডাঙৰ প্ৰশ্ন এৰি থৈ গৈছে যে যদি ভৱিষ্যতে বৃহত্তৰ পৰিসৰত আৰু অধিক সময়ৰ বাবে পুনৰ ঘটে?
সেই সময়ত গুগলে নিজৰ চাৰ্ভাৰত হোৱা ভুলৰ কোনো স্পষ্ট কাৰণ দিয়া নাছিল। আনকি ২০১৭ চনতো আমাজনৰ ক্লাউড সেৱা ‘AWS’ ৰ এটা সমস্যা আছিল, তাৰ পিছত ৱেবচাইটটো বহুদিন বন্ধ হৈ আছিল, সেই সময়ত আমাজনে ইয়াক চাৰ্ভাৰ সম্পৰ্কীয় সমস্যা বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল। ৮ জুনত ইণ্টাৰনেট বন্ধ হোৱাৰ এই কাণ্ডক ক্লাউড সেৱা প্ৰদানকাৰী কোম্পানী ফাষ্টলীৰ সৈতে সংযুক্ত কৰা হৈছে। ফাষ্টলিয়ে আমাজন আৰু বিবিচিকে ধৰি বহুতো ৱেবছাইটক চিডিএন (কন্টেন্ট ডিষ্ট্ৰিবিউচন নেটৱৰ্ক) প্ৰদান কৰে।
এটা কোম্পানীয়ে ইণ্টাৰনেটত কেনে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে ?
এতিয়া প্ৰশ্ন উত্থাপন হয় যে এটা কোম্পানীয়ে ইণ্টাৰনেটৰ ইমান বৃহৎ অংশক কেনেকৈ প্ৰভাৱিত কৰিব পাৰে? আমাজন, নিউয়ৰ্ক টাইমছ, বিবিচি আদি ৱেবচাইটবোৰ ফাষ্টলীৰ গ্ৰাহক। এই গ্ৰাহক ৱেবছাইটসমূহৰ পৰা ডাটা Fastly ৰ ডাটা চেণ্টাৰ আৰু চাৰ্ভাৰত সংৰক্ষণ কৰা হয়। যেতিয়া কোনোবাই এই গ্ৰাহকৰ ৱেবছাইটসমূহ চায়, তেতিয়া তেওঁ একেটা অঞ্চলৰ চিডিএনত সংৰক্ষিত তথ্যৰ সৈতে যোগাযোগ কৰে। ইয়াৰ বাবে ৱেবচাইটটো দ্ৰুতভাৱে খোল খায় আৰু বহু দূৰত অৱস্থিত ৱেবচাইটটোৰ কেন্দ্ৰীয় চাৰ্ভাৰত বেছি লোড নহয়।
সেইবাবেই বিশ্বব্যাপী ৱেবছাইটসমূহে ফাষ্টলীৰ দৰে চিডিএন সেৱাসমূহৰ ব্যৱহাৰৰ পোষকতা কৰে কাৰণ ইয়াৰ দ্বাৰা বিশ্বৰ যিকোনো কোণৰ পৰা যিকোনো ৱেবছাইটলৈ সহজ আৰু দ্ৰুত প্ৰৱেশৰ সুবিধা হয়। গতিকে, যেতিয়া ফাষ্টলীৰ দৰে চিডিএন প্ৰদানকাৰীয়ে কাম কৰা বন্ধ কৰে, তেতিয়া ইয়াৰ গ্ৰাহকৰ ৱেবছাইটসমূহ প্ৰভাৱিত হোৱাটো নিশ্চিত।
ইণ্টাৰনেট বন্ধ হোৱাৰ প্ৰভাৱ কি হ’ব?
পশ্চিমীয়া দেশসমূহত কৰা বহু গৱেষণাৰ মতে ইয়াৰ প্ৰভাৱ বিশ্বব্যাপী লকডাউনতকৈও বেয়া হ’ব পাৰে। কিছুদিনৰ বাবে ইণ্টাৰনেট বন্ধ হৈ থাকিলে অৰ্থনীতি, চিকিৎসা বিজ্ঞান, চৰকাৰী ব্যৱস্থা, উপগ্ৰহৰ পৰিচালনা, পৰ্যটন, ব্যৱসায় আৰু মানৱ মনৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পৰে। বৰ্তমান সমগ্ৰ বিশ্বলৈ ইণ্টাৰনেট সেৱা কেৱল সাগৰৰ পাদদেশত ৰখা অপটিকেল ফাইবাৰ কেবলৰ দ্বাৰাহে প্ৰদান কৰা হৈছে। বিশেষজ্ঞসকলে সতৰ্ক কৰি আহিছে যে এই কেবলসমূহৰ জৰিয়তে সৰ্বাধিক ৯-১০ বছৰহে ইণ্টাৰনেট সেৱা আগবঢ়াব পাৰিব।
ইয়াৰ কাৰণ হ’ল ইমান বছৰৰ পাছত এই কেবলবোৰৰ মাজেৰে বৈ যোৱা তথ্যই শেষ সীমাত উপনীত হ’ব আৰু অতিৰিক্ত তথ্য স্থানান্তৰ কৰিব নোৱাৰিব। অৱশ্যে আন কিছুমান সংকটৰ সৃষ্টিও হ’ব পাৰে। যেনে, চুনামী, ভূমিকম্প, বিশাল সাগৰীয় প্ৰাণী বা জাহাজৰ লংঘনত খুন্দা মৰাৰ ফলত এই কেবলবোৰ ভাঙিব পাৰে। ২০০৮ চনত এক ঘটনা সংঘটিত হৈছে, যাৰ বাবে ইজিপ্তকে ধৰি বহু দেশৰ ইণ্টাৰনেট সেৱাত ব্যাঘাত জন্মিছিল।
ইণ্টাৰনেটৰ সুচাৰুৰূপে কাম কৰাৰ বাবে বিভিন্ন দেশত প্ৰায় ৩০টা ইণ্টাৰনেট ট্ৰেফিক এক্সচেঞ্জ আছে। এই এক্সচেঞ্জসমূহ সুৰক্ষিত আৰু মজবুত অট্টালিকাত ৰখা হয় আৰু এটাতকৈ অধিক জনপ্ৰিয় নেটৱৰ্ক প্ৰদানকাৰীৰ পৰা কেবল কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে। বিদ্যুৎ কৰ্তন, ভূমিকম্প আদিৰ বাবে যদি এই ৩০টা অট্টালিকাৰ যিকোনো এটাৰ কেবল কৰ্তন হয়, তেন্তে সমগ্ৰ বিশ্বৰ ইণ্টাৰনেট ব্যৱস্থাত প্ৰভাৱ পৰিব।
কন্টেন্ট ডেলিভাৰী নেটৱৰ্ক ক্লাউড ফ্লেয়াৰৰ চিইঅ’ মেথিউ প্ৰিন্সৰ মতে, যদি সকলো ৩০টা ইণ্টাৰনেট এক্সচেঞ্জে কাম কৰা বন্ধ কৰে, তেন্তে ইণ্টাৰনেটে বহুলাংশে সমগ্ৰ বিশ্বতে কাম কৰা বন্ধ কৰি দিব। ব্যৱসায়িক-কূটনৈতিক প্ৰতিযোগিতা, হেকিং আৰু চৰকাৰৰ আকস্মিক মনোভাৱেও ইণ্টাৰনেটত ব্যাঘাত জন্মা আৰু অভাৰলোডিঙৰ ঘটনা বৃদ্ধি কৰিছে। ইয়াৰ বাবে BGP (Border Gateway Protocol) হাইজেকিঙৰ পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।
ইণ্টাৰনেটত যাতায়তৰ দিশ BGP ৰাউটাৰৰ জৰিয়তে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়। হেকাৰৰ চকু এই বিজিপি ৰাউটাৰবোৰৰ ওপৰত। হেক কৰি হেঁচা মাৰি ধৰিব পাৰে। এই হাইজেকিঙৰ জৰিয়তে বৃহৎ পৰিমাণৰ তথ্য চুৰি কৰিব পাৰি বা ইণ্টাৰনেটৰ ট্ৰেফিক দিশ সলনি কৰিব পাৰি। ইণ্টাৰনেট বন্ধ হোৱাৰ আঁৰত হেকিং বা চাইবাৰ আক্ৰমণৰ দৰে কিবা এটা ঘটনা হ’ব পাৰে। ইয়াৰ সম্ভাৱনা নুই কৰিব নোৱাৰি। কিন্তু সমগ্ৰ ইণ্টাৰনেট ব্যৱস্থাটো এক অতি সুক্ষ্ম গাঁথনিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। ইণ্টাৰনেটৰ ওপৰত আমাৰ ক্ৰমবৰ্ধমান নিৰ্ভৰশীলতাই পৰিস্থিতি আৰু জটিল কৰি তুলিছে।
আমাৰ এই লেখাবোৰ ভাল লাগিলে Times Guwahati পেজটো Like আৰু Follow কৰি দিব । যাতে দিনটোৰ ১০০ টা বাতৰি আগতিয়াকৈ পায় : Like কৰিবলৈ অনুগ্ৰহ কৰি তলত Click কৰিব www.facebook.com/Timesguwahatinews / https://twitter.com/times_guwahati